اجرای طرح احیای گیاه دارویی کرفس کوهی در مراتع شهرستان کیار با مشارکت جوامع محلی

در راستای سیاست‌های ملی حفاظت از تنوع زیستی و توسعه بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی، طرح احیای گیاه دارویی کرفس کوهی (Keloss) در مراتع شهرستان کیار از توابع استان چهارمحال و بختیاری آغاز شد. این طرح با همکاری  مرکز تحقیقات کشاورزی و امنیت غذایی شهید امیرکاظم زاده و با مشارکت مؤثر جوامع محلی در حال اجراست.

کرفس کوهی به عنوان یکی از گونه‌های با ارزش گیاهان دارویی و خوراکی منطقه زاگرس، در سال‌های اخیر به دلایلی نظیر برداشت‌های غیرمجاز، چرای بی‌رویه دام و تغییرات اقلیمی دچار کاهش چشم‌گیر جمعیت طبیعی شده است. هدف از اجرای این طرح، احیای زیستگاه‌های طبیعی این گونه، آموزش روش‌های اصولی کاشت و برداشت، و ارتقاء سطح مشارکت جوامع محلی در حفاظت از منابع طبیعی است.

اهم اقدامات اجرایی طرح به شرح زیر است:

• شناسایی و اولویت‌بندی رویشگاه‌های مستعد برای عملیات احیایی
• جمع‌آوری بذر از جمعیت‌های پایدار بومی و تولید نهال
• اجرای عملیات کاشت مشارکتی با حضور بهره‌برداران محلی
• آموزش اصول کشت و برداشت پایدار در قالب کارگاه‌های تخصصی
• طراحی مدل بهره‌برداری مشارکتی با محوریت جامعه‌محور

در فاز نخست اجرای طرح، مراتع مستعد شهرستان کیار تحت پوشش عملیات احیایی قرار گرفت. مشارکت فعال بهره‌برداران بومی در این طرح، نه‌تنها ضامن موفقیت عملیات احیایی است، بلکه موجب ارتقاء حس مالکیت، افزایش آگاهی زیست‌محیطی و توسعه اشتغال سبز در منطقه نیز شده است.

دکتر سید محمدعلی میرحبیبی، مدیر مرکز تحقیقات کشاورزی و مسئول علمی طرح، با اشاره به اهمیت گونه کرفس کوهی در زنجیره غذایی، دارویی و اکولوژیک مراتع زاگرسی اظهار داشت:

«مدیریت علمی منابع گیاهی تنها در چارچوب همکاری متقابل میان دانش فنی، نهادهای مسئول و دانش بومی امکان‌پذیر است. الگوی مشارکتی اجراشده در شهرستان کیار، می‌تواند به‌عنوان یک مدل موفق در سایر مناطق زاگرس نیز توسعه یابد.»

با اجرای موفق این طرح، چشم‌انداز روشنی برای احیای گونه‌های گیاهی در معرض تهدید، حفظ ذخایر ژنتیکی ملی، و تحقق اهداف توسعه پایدار منابع طبیعی کشور ترسیم شده است.